Giữa tiết trời se lạnh của vùng núi Tây Bắc, hương vị Tết của đồng bào dân tộc Sapa không chỉ được cảm nhận qua những khóm đào phai nở rộ hay những bộ trang phục rực rỡ sắc màu, mà còn đọng lại trong từng món ăn ngày Tết truyền thống đậm đà bản sắc. Từ thắng cố bốc khói nghi ngút, lạp xưởng đỏ rực cho đến xôi ngũ sắc rực rỡ như cầu vồng trên mâm cỗ ngày xuân, mỗi món ngon đều chứa đựng tinh hoa văn hóa và tình cảm chân thành của người dân nơi đây…
Bánh chưng đen
Nhắc đến Tết của người dân tộc Giáy và Tày ở Sapa, không thể không kể đến bánh chưng đen – món ăn mang đậm hương vị núi rừng và chứa đựng nét đẹp văn hóa truyền thống. Khác với bánh chưng xanh của người Kinh, bánh chưng đen có màu sắc cực kỳ độc đáo và quy trình chế biến công phu, thể hiện sự khéo léo và tỉ mỉ của người làm bánh.
Nguyên liệu chính để làm bánh là loại gạo nếp nương hạt to, dẻo thơm đặc trưng của vùng cao. Điểm đặc biệt khiến món ngon ngày Tết này nổi bật chính là bột than từ cây lúc lắc hoặc tro rơm nếp làm cốm, được dùng để ngâm gạo, tạo nên màu đen tuyền bóng bẩy cho từng chiếc bánh. Nhân bánh vẫn giữ nguyên những thành phần quen thuộc như đỗ xanh, thịt lợn ba chỉ ướp gia vị đậm đà. Tất cả đều được gói gọn trong lá dong xanh mướt và buộc chắc chắn bằng lạt giang.
Quá trình nấu bánh cũng là một phần không thể thiếu trong nét đẹp văn hóa ngày Tết. Bởi khi những nồi bánh chưng đen nghi ngút khói bên bếp lửa hồng cũng chính là lúc cả gia đình quây quần bên nhau kể chuyện năm cũ, chờ đón khoảnh khắc năm mới sang. Khi chín, bánh có mùi thơm đặc trưng, vị dẻo ngọt của gạo nếp hòa quyện với nhân béo ngậy, tạo nên hương vị khó quên.
Bánh chưng đen không chỉ là món ngon ngày Tết mà còn là biểu tượng của sự sum vầy, đoàn viên và lòng biết ơn tổ tiên của người Giáy, Tày. Với màu sắc đặc biệt và hương vị độc đáo, món bánh này đã trở thành một phần không thể thiếu trong dịp Tết của đồng bào vùng cao Sapa.
Thịt gác bếp
Nhắc đến món ngon ngày Tết của người dân tộc Sapa, không thể bỏ qua thịt gác bếp – một món ăn đặc trưng của người Mông, Thái, Dao.
Thịt lợn, bò hoặc trâu sau khi được tẩm ướp với các loại gia vị đặc biệt như mắc khén, hạt dổi, muối, ớt, gừng sẽ được treo trên gác bếp và hun khói từ từ trong nhiều tháng. Hương thơm của khói bếp quyện cùng mùi gia vị khiến món ăn này có sức hấp dẫn khó cưỡng. Khi ăn, bạn chỉ cần nướng lại trên bếp than, xé nhỏ rồi chấm cùng tương ớt hoặc muối tiêu chanh là đã đủ để cảm nhận trọn vẹn hương vị Tây Bắc trong những ngày Tết.
Tham khảo thêm: Tiết lộ 5 cửa hàng bán thịt trâu gác bếp Sapa chất lượng, uy tín nhất
Xôi ngũ sắc – món ngon ngày Tết không thể thiếu
Xôi ngũ sắc hay còn được gọi là cơm đen cơm đỏ, là món ăn không thể thiếu trong dịp Tết của đồng bào dân tộc Tày. Món ngon ngày Tết này không chỉ là sự kết tinh của những hạt nếp nương thơm dẻo mà còn là tác phẩm nghệ thuật ẩm thực với năm sắc màu rực rỡ, mỗi màu đều mang một thông điệp và ý nghĩa riêng.
- Màu trắng – là màu tự nhiên của gạo, biểu trưng cho sự tinh khiết và tình cảm chân thành.
- Màu đỏ – lấy cảm hứng từ cây cơm đỏ, tượng trưng cho lửa ấm no, sự nhiệt huyết và may mắn.
- Màu vàng – đến từ nghệ, mang ý nghĩa của sự thịnh vượng, như ánh sáng của mùa màng bội thu.
- Màu tím – được tạo ra từ cây cơm đen, thể hiện đất đai trù phú, sự phồn thịnh và bền vững.
- Màu xanh – cũng đến từ cơm đen qua loại tro đặc biệt, gợi nhớ đến hình ảnh trang phục truyền thống của người Tày, biểu trưng cho sự tươi mới và hy vọng.
Quá trình chế biến xôi ngũ sắc đòi hỏi sự khéo léo và tinh tế. Vào mùa lúa chín, mỗi gia đình người Tày dành riêng một mảnh ruộng cấy nếp nương, không chỉ để thu hoạch mà còn để chuẩn bị cho những bữa tiệc Tết ấm cúng. Hạt nếp nương tròn mịn, thơm ngọt và dẻo mềm chính là nền tảng cho món xôi ngũ sắc. Người nấu tận dụng nguồn nguyên liệu tự nhiên để tạo ra các sắc màu hài hòa, vừa đẹp mắt vừa mang đậm ý nghĩa tâm linh và ước mơ về một năm mới no đủ, mưa thuận gió hòa.
Khi thưởng thức, xôi ngũ sắc không chỉ kích thích vị giác với hương vị ngọt bùi, thơm dẻo của nếp, mà còn làm say lòng du khách bởi vẻ đẹp nghệ thuật độc đáo. Món ngon ngày Tết này thường được ăn kèm với cá nướng hoặc thịt nướng, tạo nên sự kết hợp hoàn hảo giữa hương vị truyền thống và nét đẹp ẩm thực vùng cao.
Xôi ngũ sắc chính là minh chứng cho tài năng sáng tạo và tình yêu văn hóa của người Tày, mang theo hy vọng và lời chúc cho một năm mới tràn đầy hạnh phúc và thành công. Nếu có dịp đến vùng núi cao Sapa, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức xôi ngũ sắc – một biểu tượng của ẩm thực và tâm hồn người dân tộc Tày, bạn nhé!
Bật mí: Xôi ngũ sắc – món ngon nức tiếng phải thử khi đến Sapa
Lạp xưởng hun khói
Lạp xưởng vùng cao khác hẳn so với lạp xưởng miền xuôi bởi được làm từ thịt lợn bản thả rừng, trộn cùng gia vị tự nhiên như rượu ngô, gừng, mắc khén, hạt dổi. Sau đó đem phơi hoặc hun khói.
Vào những ngày Tết, lạp xưởng được nướng lên thơm phức. Lớp vỏ ngoài căng bóng, bên trong béo ngậy, dai giòn, đậm đà. Đây là món ăn thường xuyên xuất hiện trên mâm cơm ngày Tết của các dân tộc vùng cao, thường được dùng kèm với rượu ngô Bắc Hà để làm ấm cơ thể trong tiết trời se lạnh.
Bánh dày người Mông
Bánh dày của người Mông không chỉ là một món ngon ngày Tết mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc, thể hiện tinh thần đoàn kết và sự gắn bó của gia đình.
Gạo nếp nương sau khi đồ chín sẽ được giã nhuyễn trong cối đá, tạo thành những chiếc bánh dày tròn trịa. Người Mông tin rằng hình dáng tròn của bánh tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời – những vị thần mang lại sự sống và may mắn cho con người. Bánh dày có thể ăn kèm với thịt lợn, được nướng lên hoặc chiên giòn để tăng thêm độ thơm ngon.
Rượu ngô
Khi những làn khói lam nhè nhẹ bay lên từ các mái nhà nhỏ bé nép mình giữa núi rừng Tây Bắc, đó cũng là lúc hương rượu ngô mới nấu của người Mông lan tỏa, báo hiệu một mùa xuân nữa lại về trên mảnh đất Sapa. Khác với rượu Táo Mèo hay rượu San Lùng nổi tiếng, rượu ngô mang một hương vị riêng biệt – nồng nàn, ấm áp như chính tấm lòng của người dân bản địa.
Trong những ngày Tết, không gì quý hơn khi được ngồi bên bếp lửa hồng, giữa tiết trời se lạnh, ăn món ngon ngày Tết rồi nhấp ngụm rượu ngô thơm nồng, cảm nhận vị ngọt dịu len lỏi nơi đầu lưỡi và cái ấm áp lan tỏa khắp cơ thể. Người Mông luôn coi rượu ngô là thức uống không thể thiếu để tiếp đãi bạn bè, người thân từ phương xa. Không phải là chén trà quen thuộc, mà là bát rượu đầy nghĩa tình, mộc mạc nhưng chân thành, khiến ai đã một lần nếm thử sẽ nhớ mãi không quên.
Thắng cố – món ngon ngày Tết ở Sapa
Thắng cố là đặc sản không thể thiếu trong các phiên chợ ngày Tết của người H’Mông, thường được nấu từ thịt ngựa, bò hoặc trâu.
Món ngon ngày Tết này được chế biến bằng cách hầm thịt và nội tạng với các loại gia vị đặc trưng như thảo quả, quế, hồi, gừng… trên bếp than lớn. Hương thơm nồng nàn của thắng cố lan tỏa khắp chợ phiên, khiến ai đi ngang qua cũng khó lòng cưỡng lại. Người dân tộc ở Sapa thường quây quần bên nồi thắng cố nóng hổi, cùng nhau thưởng thức và chúc nhau một năm mới nhiều sức khỏe, may mắn.
Cơm lam
Khi du lịch Tết ở Sapa, chắc chắn bạn không thể bỏ qua cơm lam – món ngon ngày Tết quý hiếm và mang đậm hương vị truyền thống của người dân vùng cao. Đây không chỉ là món ăn để đón tiếp khách quý mà còn xuất hiện trong các lễ hội, làm nổi bật nét văn hóa ẩm thực đặc sắc của Sapa.
Cơm lam được nấu từ loại nếp nương thơm dẻo, trồng trên những thửa ruộng bậc thang của vùng núi. Sau khi nếp được vo sạch và ngâm nước, nó được cho vào ống nứa hay ống tre vừa chín tới, vừa đủ độ non – không quá tươi cũng không quá già. Trước khi hấp, người dân thường cho thêm một chút muối và nước, tạo nên hương vị thơm mát, đậm đà và độc đáo cho từng ống cơm lam dài hơn một gang tay.
Mỗi miếng cơm lam mang theo cả tâm huyết và truyền thống lâu đời của người dân Sapa, làm say lòng du khách ngay từ lần đầu thưởng thức. Đây thực sự là minh chứng sống động cho tình yêu, sự mộc mạc và sự sáng tạo trong ẩm thực của vùng đất Sapa, hứa hẹn mang đến cho bạn một trải nghiệm Tết trọn vẹn và khó quên.
Bánh sừng trâu
Bánh sừng trâu là một món bánh truyền thống đặc sắc của người dân tộc Cơ Tu. Đồng thời cũng là món ngon ngày Tết luôn xuất hiện trong các dịp lễ Tết tại Sapa. Bánh còn được gọi là bánh cuốc, có nét tương đồng với bánh tẻ của miền xuôi, nhưng lại được chế biến độc đáo theo phong cách vùng cao.
Cụ thể, bánh sừng trâu không có nhân đậu xanh và thường được gói bằng lá đót, tạo nên hương vị tự nhiên và mộc mạc. Hương vị của bánh rất đa dạng, từ mặn, nhạt đến ngọt, tùy theo sở thích và phong cách nấu nướng riêng của mỗi gia đình.
Món bánh này không chỉ đơn thuần là một món ăn mà còn là biểu tượng của truyền thống và sự sáng tạo trong ẩm thực của người Cơ Tu, góp phần tô điểm cho mâm cỗ Tết sum vầy tại Sapa.
Có thể nói, những món ngon ngày Tết của đồng bào dân tộc Sapa không chỉ hấp dẫn bởi hương vị thơm ngon mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa truyền thống sâu sắc. Vì thế, nếu có dịp du xuân tại vùng cao Tây Bắc, hãy dành thời gian ghé thăm các phiên chợ Tết để thưởng thức những món đặc sản này, hòa mình vào không khí rộn ràng và cảm nhận trọn vẹn nét đẹp của Tết vùng cao bạn nhé!
Cũng đừng quên đặt xe đi Sapa, combo tour du lịch, taxi…của Sapatrip.vn nhé! Từ đặt vé, lưu trú đến thuê xe, vé tham quan, chúng tôi chắc chắn sẽ mang đến trải nghiệm trọn vẹn và tiện lợi nhất cho bạn!
